BCG matrisi veya Boston grubu matrisi, 1970’lerde Bruce D. Henderson tarafından Boston Consulting Group için sunulmuş ve geliştirilmiştir. Henderson, pazar büyüme oranını ve pazar payı oranını analiz etmek, değerlendirmek ve karşılaştırmak, ürünler hakkında karar vermek için doğru stratejiyi seçmek ve işleri geliştirmek veya durdurmak için bir matris sundu. Bu matris BCG olarak bilinir. Bu terim genellikle ürünler yelpazesi sunan işletmelere uygulanır (hem akıllı telefon hem de ev aletleri üreten Samsung şirketi gibi)…
BCG Matrisi Nedir?
Açılımı Boston Consulting Group olan BCG matrisi, şirketlerin pazar büyüme göstergeleri ve pazar paylarına dayalı olarak ürün portföylerini değerlendirmelerine yardımcı olan etkili bir araçtır. Bu yöntem, hangi ürünlerin şirkete faydalı olduğunu ve hangilerinin zararlı olduğunu belirlemek için kullanılır. Böylece, hangi ürünlerin daha fazla satılması ve hangilerinin üretim bandından çıkarılması gerektiği konusunda daha doğru kararlar alınabilir.
Genel olarak, bu kategorizasyon, “pazar payı” ve “pazar büyümesi” gibi iki ana göstergeye dayanarak dört farklı kategoriye ayrılır. İşte bu kategorilere dair BCG Matrisi örnekleri :
- Stars (Yıldızlar): Matrise göre parlayan ürüne yıldız verilir. Bu, yüksek satışlar (pazar payı) ve büyüme (pazar büyümesi) anlamına gelir. Bunlar üretimlerine yatırım yapmak için daha iyi ürünlerdir.
- Cash Cows (Nakit İnekler): Bu kategori, satışlarda iyi bir pazar payına sahip olan ancak pazar büyüme hızı yavaş olan ürünleri içerir. Bu kategori tartışmasız en karlı ürün kategorisidir. Çoğu durumda bu kategorideki ürünler, diğer ürünlere yatırım yapmak için kullanılabilecek bir kâra sahiptir.
- Qestion Marks (Sor İşaretleri): Bu kategoride pazarı büyüyen ancak çok fazla satış yapmayan ürünler bulunmaktadır. Bu kategorideki ürünlerin geleceği tahmin edilemez ve soru işaretiyle işaretlenmiştir. Soru işaretinin yıldıza mı yoksa köpeğe mi dönüşmesini birçok faktör etkiliyor, dolayısıyla bu ürünlere karar vermek için daha fazla araştırma yapmanız gerekiyor.
- Dogs (Köpekler): Bu kategoride ürünleriniz varsa üretime devam edilmelidir. Köpek ürünleri pazarı yavaş bir büyüme gösterir ve satış pazarından küçük bir pay elde eder. Elbette bu matrisin dışındaki diğer faktörlerin değişmesi durumunda bu ürünlerin birdenbire farklı bir kategoriye girmesi mümkündür, ancak bunun gerçekleşme olasılığı zayıftır.
Boston Matrisi’nin bir diğer yaklaşımı ise zaman ve gelir metriklerine dayanarak ürünlerin yaşam döngüsünü değerlendirmektir. Başlangıçta, her ürün belirsizlikle dolu bir aşamada bulunur; yani, devam etmek veya sonlandırmak konusunda bir soru işaretiyle karşı karşıyadır. Ardından, piyasadaki performansına bağlı olarak, ideal koşullarda yıldız ürün konumuna yükseltilir; burada satışlar artar ve potansiyel büyüme gözlenir. Beklenmedik bir olay olmadığı sürece, bu aşama istikrarlı bir büyümeyi işaret eder ve ürün olgunlaşma veya nakit inekler aşamasına ulaşır. Bu noktada, ürün istikrarlı bir pazar payına ve güçlü satışlara sahiptir. Ancak, zamanla, ürün köpek aşamasına girer, burada satışlar azalır ve döngü sona erer.
Pek çok ürün satışın başlangıcında başarısız olabilir ve soru işareti aşamasından doğrudan yavru aşamasına geçebilir!
BCG Matrisi (Boston Matrisi) çok sayıda ürünü olan veya aynı ürünün farklı lokasyonlarda birden fazla şubesini yöneten büyük şirketler için daha uygundur. Küçük şirketler ve startuplar artık bu matrislere ihtiyaç duymuyor ancak bu matrisleri ürünlerinin satış ve yatırım pazarlarını analiz etmek için kullanabiliyorlar.
- BCG Matrisi yönteminin bazı avantajları şunlardır:
- Kullanımı kolaydır.
- Kısa vadeli yatırıma uygundur.
- Sermayenin tamamı geleceği belirsiz olan ürünlere yatırılmaz.
- Boston matrisinin avantajlarının yanı sıra sınırlamaları da vardır:
- Ürünün durumunu belirlemek için yalnızca iki gösterge kullanır.
- Uzun vadeli yatırıma uygun değildir.
- Piyasayı etkileyen diğer faktörler dikkate alınmaz.
- Üründen elde edilen gelirin miktarını belirtmez.
BCG Matrisi Nasıl Kullanılır?
BCG modeli işletmeniz için kullanışlı ve pratik bir araçtır. Boston grup matrisi kullanımına dair izlenmesi gereken adımlar şunlardır:
- İstediğiniz birimi seçin. İstediğiniz birimi seçin ve ürünlerinizi pazar payına ve pazar büyümesine göre segmentlere ayırın. Stratejik iş birimlerini, bireysel markaları, farklı ürünleri vb. analiz etmek için BCG matrisini kullanabilirsiniz. Hangi birimi seçtiğinizin analizinizi etkilediğini unutmayın.
- Piyasayı tanımlayın. Piyasayı tanımlamak bu aşamada yapacağınız en önemli şeydir. Piyasayı net bir şekilde tanımlarsanız şirketin portföyünün konumunu doğru bir şekilde belirleyebilirsiniz. Piyasanın yanlış ve etkisiz tanımlanması, sınıflandırmanızda zayıflığa ve kusurlara yol açar.
- Göreli pazar payını hesaplayın. Bu hesaplamayı gelirlere veya pazar payına göre yapabiliriz. Göreli pazar payı “gelir” veya “pazar payı” cinsinden hesaplanabilir . Bunun için markanın pazar payı ( gelir ), o sektördeki en büyük rakibin pazar payına veya gelirine göre hesaplanır.
- Sektörün büyüme oranını hesaplayın. Sektördeki büyüme oranları çevrimiçi olarak sunulan raporlarda bulunabilir. Ayrıca lider firmaların ortalama gelir artışlarına bakarak da bu oranı hesaplayabilirsiniz. Sektörün büyüme oranı yüzde olarak ölçülür. Elde edilen sayı y eksenine yerleştirilen yüzdedir.
- Matrise daireler çizin. Tüm rakamları hesapladıktan sonra bunları matrise yerleştirmeniz gerekir. Bunu, her birimdeki her marka için veya bir işletmedeki tüm markalar için bir daire çizerek yapabilirsiniz. Her çevrenin boyutunun o markanın elde ettiği gelire göre belirlendiğini unutmayın.
Boston Group matris (BCG Matrisi) analizinin sonucunun size yalnızca mevcut piyasa durumunun anlık görüntüsünü verdiğini unutmayın. Günümüzün değişen pazarının gelecekte ne olacağı ise hiç bilinmiyor. Ancak her durumda, her durumda işinizi en iyi yöne yönlendirebilmelisiniz. Bu sayede yıldızlara, nakit ineklerine, köpeklere ve işletmenizin soru işaretlerine dikkat edin.
>>>Dropshipping Tedarikçileri: Güvenilir Dropshipping Firmaları
