Gayri Nakdi Krediler, ticari işlemlerin daha hızlı ve daha risksiz yürütülmesi için bankaların şirketlere sağladığı özel bir hizmettir. Peki gayri nakti kredi tam olarak ne amaç taşır, kimler tercih eder ve gayri nakdi kredi türleri nelerdir? İşte detaylar?
Gayri Nakdi Kredi Nedir?
Gayri nakdi kredi, bir işi yaptırmayı, bir ürünü teslim etmeyi veya bir borcu ödemeyi taahhüt eden bir işletmenin bunu tam olarak yerine getirmesini sağlayan, üçüncü kişiye hitaben banka tarafından garanti veya yazılı taahhüt şeklinde sağlanan kredidir. Daha net ifade etmek gerekirse, bankalar kredileri ikiye ayırır; nakdi krediler ve gayri nakdi krediler. Nakdi kredinin aksine gayrinakdi krediler için para yerine teminat kullanılır ve gayri nakdi krediler bireysel kullanım için değil yalnızca şirketlerin ticari faaliyetleri için geçerlidir.
Alacak riskini ortadan kaldıran gayrinakdi krediler, peşin ödemenin yapılmayacağı durumlarda hem satıcı hem de alıcı için büyük avantaj sağlar. Yani, Gayri nakdi kredi sayesinde alıcı da satıcı da güvence altına alınır. Bununla birlikte, gayri nakdi kredi farklı türler içerir. Aşağıda bunun detaylarını inceleyebilirsiniz.
Gayrinakdi Kredi Türleri
Yapılacak işlemlere göre farklı gayri nakdi kredi türleri bulunur. Her tür, farklı ticari faaliyete göre taahhüt sunar. İşte başlıca gayri nakdi kredi çeşitleri:
1. Teminat mektupları
Bu gayri nakdi kredi türünde, ticari bir işlemeye ait taahhüdün, belirlenen vade ve şartlarla güvence altına alınması banka tarafından düzenlenen teminat mektubu ile gerçekleşir. Resmî kurum, gerçek ya da tüzel kişiler için hazırlanabilen teminat mektupları, anlaşılan şartlarda ve tarihlerde taahhüdün yerine getirilmemesi durumunda, mektuba konu olan ödeme tutarı banka tarafından karşılanır. Teminat mektupları, süreli ya da süresiz ve hem TL hem de döviz cinsinden düzenlenebilir.
2. Akreditif
Özellikle uluslararası ticarette son derece önemli olan akreditif, dış ticaretin güvenli bir şekilde yürütülmesini sağlayan finansal bir araçtır. Bu yöntem, ithalatçı ve ihracatçının karşılıklı güvenini tesis etmek amacıyla kullanılır. İthalat işlemlerinde, malın cinsi, tutarı, ödeme şekli ve yükleme vadesi gibi detayları içeren bir akreditif mektubu, ithalatçının bankası tarafından ihracatçının ülkesindeki bankaya iletilir. Böylece, ihracatçının malı Türkiye’ye göndermesiyle birlikte, ödeme alacağı garanti altına alınmış olur. Eğer akreditifin şartlarında, ödemenin malın yüklenmesinden belirli bir süre sonra yapılacağı belirtilmişse, bu işleme “vadeli akreditif” denir. Bu durumda, ödeme belirlenen vadede yapılır, böylece taraflar arasında hem ticari hem de finansal süreç güvence altına alınmış olur.
3. Doğrudan Borçlandırma Sistemi (DBS)
Bu gayrinakdi kredi türü genellikle yurt içi mal alışverişleri için tercih edilen türdür. Bu sistemle, gayri nakdi limit adı altında bankalar müşterilerine belli bir teminat verir ve satıcı da bu teminata bağlı olarak satışı gerçekleştirir. Ödeme vadesi geldiğinde, banka teminat verdiği firmadan ödeme talep eder, ödeme yapıldığında ise banka satıcıya ödemesini aktarır.
4. Teyitli İhracat Akreditifleri
Teyitli ihracat akreditifleri, bir firma için açılan gayrikabilirücu ihracat akreditifinin bankanın teyidiyle desteklenmesidir. Bu süreçte, banka, akreditifin belirlediği şartlara uygun belgelerin sunulması koşuluyla, ekonomik ve politik riskleri üstlenir ve belirtilen vade süresinde ödeme garantisi sağlar.
5. Kabul Aval Kredileri
Kabul Aval Kredileri, ithalatçının mal bedelini vadeli ödeme talebinde bulunduğu ve ihracatçının ise bu vade sonunda ödemeyi ithalatçının bankasından garanti altına almak istediği durumlarda kullanılan bir finansal üründür. Bu kredi türü, satıcı ve alıcı arasında varılan anlaşmaya dayanarak, poliçede belirtilen tarihte ödeme yapılmasını temin eder.
6. Prefinansman Kredileri
Prefinansman kredileri, ihracat ve döviz kazandırıcı faaliyetlerle ilgili mal ve hizmet alımlarının finansmanı için kullanılan kredilerdir. Bu krediler, firmalar tarafından doğrudan yurt dışındaki alıcılardan veya uluslararası piyasalardan temin edilip, Türkiye’deki bankalar veya özel finans kurumları aracılığıyla ülkeye getirilir ve burada alınan alımlarda kullanılır. Genellikle bir yıl vadeli olan bu krediler, döviz olarak kullanılamaz ve geri ödemeleri ihracat bedelleri, ihracat sayılan satışlar, teslimler ve döviz kazandırıcı faaliyetlerden elde edilen gelirlerle yapılır.
Kimler Gayrinakdi Kredi Kullanabilir?
Gayrinakdi kredi genellikle kurumsal müşterilere yönelik bir finansman aracıdır ve bireysel tüketiciler için uygun değildir. Bu tür kredi, genellikle şirketler ve KOBİ’ler tarafından kullanılmaktadır. Gayrinakdi kredi başvuruları, banka ve kredi türüne bağlı olarak değişen belge gereksinimleri içermektedir. Evrak süreci, bir şirketin önceki bankacılık ilişkileri ve mali geçmişi göz önüne alındığında farklılık gösterebilir. Uzun vadeli müşteriler, daha az belge ile işlem yapma avantajına sahip olabilirken, yeni bir banka ile iş yapmaya başlayacak şirketler daha fazla belge sunmak zorunda kalabilirler. Vergi levhası, imza sirküleri, bilanço ve gelir tablosu gibi mali dokümanlar genellikle talep edilen belgeler arasında yer almaktadır.
Bankalar, kredi başvurularında başvuru sahibinin gelir düzeyine büyük önem verir. Bu nedenle geliri gösteren belgeler de talep edilir. Kredi başvurusu yapmadan önce, şirketlerin finansal durumlarını doğru ve eksiksiz bir şekilde belgeleyebilmeleri süreci hızlandırabilir.
Gayri nakdi kredi başvuru süreci, kullanılan finansal araç türüne ve kredi veren kuruluşun politikalarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Genellikle kredi başvurusu, işletmenin finansal durumu, kredi geçmişi ve kullanılacak finansal araç gibi faktörlere dayanır.
Peki Gayrinakdi Kredi Nasıl Kullanılır? Gayri nakdi krediler, genellikle ticaret yapan ve likidite ihtiyaçları olan işletmeler için uygundur. Bu krediler, özellikle uluslararası ticarette ve büyük ölçekli işlemlerde sıkça kullanılır. Gayrinakdi kredi kullanımı için şirketler, tercih ettikleri bankaya başvuruda bulunmalıdırlar. Kredi kullanım sürecinde, kredi notu ve benzeri faktörler diğer kredi türlerinde olduğu gibi önemli rol oynar. Gayrinakdi kredi kullanımı, şirketlerin belirli bir dönem ücretini ödeme yükümlülüğünü de içerir. Bu dönem ücreti, bankaların kredi kullanımı sırasında sunduğu hizmet karşılığında tahsil edilen bir ücrettir. Gayrinakdi kredi dönem ücreti, bankaların nakdi olmayan kredi kullanımlarından kaynaklanabilecek riskleri ve sundukları garanti hizmetini karşılamak amacıyla alınır. Bu süreçte, şirketler daha iyi bir hizmet alabilmek ve finansal açıdan daha sağlam bir pozisyona sahip olabilmek için dikkatli bir değerlendirme yapmalı ve uygun koşullarla anlaşma sağlamalıdırlar.
Gayri Nakdi Kredi Avantajları
Nakdi olmayan krediler, yurt içi ve uluslararası ticarette birçok önemli avantaj sunar. İşte alıcılar ve satıcılar açısından gayrinakdi kredilerin sunduğu avantajlar:
Alıcı Açısından Avantajlar:
- Esnek Ödeme Koşulları: Alıcı, uygun şartlarda istediği ürünlere sahip olabilir ve ödemeyi sonradan gerçekleştirebilir. Bu durum, alıcının nakit akışını daha etkin yönetmesine olanak tanır.
- Risk Azaltma: Satıcı, anlaşılan şartları yerine getirmezse, banka tarafından ödeme yapılmaz. Bu durum, alıcının mali riskini en aza indirir ve güvenli bir ticaret ortamı sağlar.
- Finansal Koruma: Alıcının finansal durumundan bağımsız olarak, ödeme satıcıya garanti altına alınmıştır. Bu durum, alıcının güvenilir bir finansman kaynağına sahip olduğunu gösterir.
- Zamanında Teslimat Garantisi: Krediye konu olan ürünlerin, belirlenen vade içinde alıcıya teslim edilmesi sağlanır. Bu durum, alıcının iş süreçlerini planlamasına yardımcı olur.
Satıcı Açısından Avantajları:
- Güvence Sağlama: Anlaşılan vade tarihinde, satıcının ödemesinin eksiksiz bir şekilde alınacağı garanti altına alınır. Bu durum, satıcının nakit akışını düzenli ve güvenilir kılar.
- Finansman Kolaylığı: Alıcı, finansal durumundan bağımsız olarak ödeme yapar, bu da satıcı için finansman kolaylığı sağlar. Satıcı, ücretini zamanında alarak iş süreçlerini daha etkili bir şekilde yönetebilir.
- İskonto Hakkı: Poliçeli işlemlerde satıcının iskonto hakkı bulunur. Bu sayede satıcı, poliçeleri vadesinden önce tahsil edebilir ve nakit akışını hızlandırabilir.
- Kaliteli İşlem: Gayrinakdi krediler, karşılıklı güveni artırır ve ticaretin daha düzenli ve güvenilir bir şekilde gerçekleşmesine olanak tanır.
Bu yazı ile gayri nakdi kredi nedir, türleri nelerdir, nasıl ve kimler tarafından kullanılır gibi soruları yanıtlamaya çalıştık. Yukarıda da belirtildiği gibi, gayri nakdi krediler şirketler için geçerlidir ve bireysel ihtiyaçlar için talep edilemez. Bu kredi yöntemi ile ticaret çok daha hızlı ve güvenlidir. Riskleri azalttığı için hem alıcı hem de satıcı hakları güvence altındadır.
