Kontakt lens kullanımı hakkında merak edilen tüm detaylar ve özellikle yeni başlayanlar için kontakt lens kullanırken dikkat edilmesi gerekenleri sizler için derledik.
Kontakt Lens Nedir?
Kontakt lens doğrudan gözün yüzeyine yerleştirilen ince bir mercektir. Kontakt lensler tıbbi cihazlar olarak kabul edilir ve kırma kusurları gibi bazı göz hastalıklarını tedavi için, kozmetik görüntü için veya terapötik sebeplerle kullanılabilir.
Lens türleri nelerdir?
Genel olarak kullanılan 2 tip kontakt lens vardır; gaz geçirgen sert lensler ve yumuşak lensler. Bazı problemlerin dışında genellikle yumuşak lensler tercih edilmektedir. Yumuşak ve sert lens türleri genel olarak şunlardır:
- Bifokal ve Multifokal lensler, genellikle 40’lı yaşlarda yakın görüşte düşüş yaşayan hastaların tüm mesafelerden daha net görüş sağlamasına yardımcı olur.
- Özel kontakt lensler, görme problemleri için farklı bir seçenektir.
- Günlük kontakt lensler, bir günlük, bir haftalık, bir aylık, altı aylık ve bir senelik ömrü olan bu lensler, günlük kullanımı oldukça kolay ve rahattır.
- Renkli lensler
- Monovizyon lensler, bifokal lensler için stabil bir alternatiftir.
- Ortokeratoloji lensi, uyku lensi.
- Skleral lens
- Protez kontakt lensler, düzensiz kornea, göz yaralanmaları, göz kuruluğu gibi sorunlar için kullanılabilir.
- Slikon hidrojel lens, gözünüz için daha fazla oksijen sağlar.
- Özel efekt lensler
Kontakt lens kullanmanın avantajları nelerdir?
Kontakt lens gözünüzle hareket eder, doğal bir görüş açısı sağlar ve görüşünüzü kısıtlayan çerçeveleri yoktur. İnce olmaları, küçük çapa sahip olmaları ve göz bebeklerine tam olarak oturmaları çevresel bozuklukları azaltır, daha geniş bir görüş alanı sağlar.
Spor ve diğer fiziksel egzersizler için lens kullanımı gözlük kullanımından daha güvenli ve rahattır. Gözlük camında olan yansımalar kontakt lenslerde olmaz. Ayrıca ağırlık hissi, buğulanma, kayma gibi sorunları lens kullanırken yaşamazsınız. Bu nedenle günlük kullanımında çok daha fazla hareket alanınız olur, daha rahat edersiniz. Renkli lensler ile bakışlarınızı değiştirme imkanınız olur ve kontakt lens güneş gözlüğü takmanıza engel değildir.
Lens kullanmanın dezavantajları
Kontakt lens gözlüğe kıyasla daha detaylı bir muayene gerekir ve daha sık kontrole ihtiyaç duyulur. Bakımı da oldukça önemlidir. Doğru bir şekilde temizleyip muhafaza etmeniz ve lens kullanma kurallarına bağlı kalmanız gerekir.
Gözlüklere göre biraz daha maliyetli olsa da, teknolojinin gelişmesi, rekabetin artması ile daha hesaplı ve rahat kullanımı olan lensler piyasaya sürülmektedir. İlk kez lens kullanmaya başlayanlar için 1 hafta ila 1 ay arasında belli bir alışma süreci vardır.
Kontakt Lens Takma, Çıkarma ve Temizliği
Özellikle yeni başlayanlar için lens takıp çıkarmak çok stresli olabilir. Kontakt lens kullanımı için göz hekimi gerekli muayeneyi yaptıktan sonra ilk takma işlemini yine kendisi uygulamalıdır. Takılacak lensin yüksek kalitede olması ve göze uyum sağlaması oldukça önemlidir.
Bu işlemlerden sonra göz hekimi hastayı kontakt lens kullanmak ve bakımı ile ilgili detaylı olarak bilgilendirir. Lens kullanmaya başladıktan sonra hastanın gözünde kızarıklık, bulanıklık ve çapaklanma gibi sorunlar olduğu takdirde tekrar muayeneye gitmesi önerilir.
Genel olarak lens takma işlemi şu şekildedir:
- Lensinizi takmadan önce ellerinizi iyice yıkadığınızdan emin olun.
- Lensi durulamak için solüsyon kullanın.
- Gözünüzü kırpmamak için üst göz kapağınızı serbest elinizle hafifçe yukarı kaldırın ve lensi diğer elinizin işaret parmağının ucuna yerleştirin.
- Serbest parmaklarınızla alt göz kapağınızı aşağı doğru çekin.
- Lensi gözünüze yerleştirin ve elinizi yavaşça çekerek gözünüzün bir an için kapanmasını sağlayın. Bir kaç kez gözünüzü açıp kapayın. Böylece lens merkeze yerleşecektir.
Lens nasıl çıkarılır?
- Ellerinizi yıkayıp kurulayın.
- Lensin alt kısmına işaret parmağınızla dokunup gözün beyaz kısmına doğru kaydırın.
- Baş parmağınızı ve işaret parmağınızı kullanarak lensi gözünüzden çekin. Bu işlemi yaparken tırnaklarınız lense değmesin, aksi durumda lens çizilebilir.
Lens nasıl temizlenir?
- Elleriniz temiz ve kuru olmalı.
- Lenslerinizi koyduğunuz lens kabı temiz olmalı.
- Lens içinde solüsyon olan temiz kapta muhafaza edilmelidir. Gözlerinizi enfeksiyondan korumak için lens solüsyonu her kullanımda yenilenmelidir.
- Lens temizliği için musluk suyu ve tuzlu su kullanımından kaçının. Sadece kontakt lens solüsyonu kullanın.
Kontakt lens ile ilgili merak edilen ve sıkça sorulan sorular
- En iyi lens markaları hangileridir? Aşağıdaki lens markaları günümüzün son teknolojisiyle tasarlanmış yüksek su oranına ve nefes alınabilirlik özelliklerine sahiptir:
- Air Optix Plus HydraGlyde
- Air Optix Colors
- Dailies Total One
- Acuvue Oasys Hydraclear Plus
- Air Optix Colors
- 1 Day Acuvue Define
- Acuvue Trueye
- Biofinity, Biofinity Toric
- AQ Colors
- Purevision HD 2
- Amazon Colors
- Kontakt Lensle duşa, denize, havuza girilir mi? Yüzülebilecek alanların ve genel olarak su kirliliğinin enfeksiyon riski vardır. Bu sebeple lensle yüzerken ve duş alırken lenslerinizi çıkartmanızda fayda var. Ancak, çıkartmadan kullanacaksanız mutlaka su kaçırmaz özellikte olan yüzücü gözlükleri kullanmaya çalışın. Herhangi bir enfeksiyon durumunda ciddi problemlerle karşılaşabilirsiniz.
- Lens spor yapmaya engel olur mu? Hayır, hatta korneayı korur ve en hareketli egzersiz ve sporlarda dahi gözden çıkmaz.
- Hamilelikte lens kullanımı sorun yaratır mı? Anneye de bebeğe de herhangi bir zararı yoktur. Ancak yine de doktor gözetiminde kullanılmasında fayda var.
- Kimler lens kullanamaz? Alerjik hastalar, göz kuruluğu olanlar, göz kırpma refleksinde bozukluk olanlar, şeker hastalığı olanlar için önerilmez (tedavi amaçlı kullanılması gereken lensler doktor gözetiminde olmalı ve düzenli kontroller yapılmalıdır).
- Kontakt lensle uyunur mu? Kornea bol bol oksijene ihtiyaç duyar ve gece uykudayken göz kapaklarının kısmen engellediği oksijeni bir de lens ile tamamen oksijensiz bırakmak korneaya zarar verebilir. Teknolojik gelişmelerle bu sorun son zamanlarda aşılmaya başlanmış ve son yıllarda ülkemizde de yaygınlaşmaya başlayan florosilikon hidrojel lensler kullanılmaya başlanmıştır. Bu lenslerin oksijen geçirgenlik oranı oldukça yüksektir ve 1 ay hiç çıkarılmadan sorunsuzca kullanılabilmektedir.
- Lens hangi durumlarda çıkarılmalıdır? Gözünüzde yanma, aşırı sulanma, kaşıntı, göz akıntısı, bulanıklık, kızarıklık ya da rahatsızlık hissi varsa lenslerinizi çıkarın ve rahatsızlığa sebep olan herhangi bir hasar olup olmadığını kontrol edin. Hasar gören lensler kullanılmamalı ve yeni lensler takılmalıdır. Şikayetleriniz devam ediyorsa enfeksiyon kapmış olma riskine karşın derhal doktorunuzla görüşün.
- Lens kullanımı kolay mıdır? Özellikle yumuşak ve hava geçirgenliği yüksek lenslerin kullanımı oldukça kolaydır.
- Kontakt lensler günlük olarak temizlenmeli mi? Günlük olarak kullanılan lensler her kullanımda dezenfekte edilmelidir. Günlük olarak kullanmayanlar ise lenslerini kullanmadıkları süre içinde 15 günde bir lens solüsyonu ile dezenfekte etmelidir.
- Son kullanma tarihinden sonra lensler gözü rahatsız etmiyorsa kullanılmaya devam edilebilir mi? Kontakt lenslerin önerilen zamandan daha uzun süre takılması bazı komplikasyonlara sebep olabilir. Size en uygun lensi doktorunuzla kararlaştırmalı ve değişim zamanı tekrar muayene olup yeni lenslerinizi takmalısınız.
- Lens makyaj yapmaya engel mi? Hayır, ancak makyajınızın kontakt lense bulaşmamasına özen göstermelisiniz. Göz makyajınızı lenslerinizi taktıktan sonra yapmanız ve makyajınızı silmeden önce çıkarmanız önerilir. Lensleriniz takılıyken gözünüzü ovuşturmamanız da çok önemli.
- Kontakt lensin yan etkileri nelerdir? Kontak lenslerin temizliğine dikkat etmemek, lensleri çıkarmadan duşa, denize ya da havuza girmek, kontakt lensleri uygulama yetkisi olmayanlardan satın almak, doktor kontrolü olmaksızın kullanmak, rutin kontrolleri aksatmak, lens kullanımı konusunda yeterince bilgilendirilmemek gibi önemli sebeplerden dolayı lens kullanmanın bazı yan etkileri görülebilir. Bunların başlıcaları şunlardır: Korneal enfeksiyon, gözlerde kuruluk ve alerji.
Bunların dışında kontakt lens kullanırken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:
- Kontakt lens kullananlar tırnaklarını uzatmamalıdır ya da tırnakları uzunsa takma, çıkarma esnasında çizilme riskine karşı çok dikkatli olmalıdırlar.
- Lens temizliği yaparken çeşme suyu kullanmayın, özel lens solüsyonlarından kullanın.
- Kontak lensleriniz asla yüksek ısıya maruz kalmamalıdır.
- Aşırı basınç lensleri deforme edebilir ve kullanılamaz duruma getirebilir. Bu sebeple kontakt lens temizliği yaparken aşırı basınç uygulamayın.
- Denize girerken, duş alırken lenslerinizi mümkünse çıkarın.
- Ayrıca göz sağlığınız ve iyi bir görüş için kontrollerinizi aksatmamalı, doktorunuzun lens kullanımı ile ilgili talimatlarına harfiyen uymalısınız.