Otobiyografi Nedir, Nasıl Yazılır? Otobiyografi Örnekleri

Otobiyografinizi yazmak, hayat hikayenizi anlatmanın ve sizden geriye bir anı bırakmanın harika bir yolu olabilir. Üstelik ekili bir otobiyografi yazmak için ünlü biri ya da profesyonel bir yazar olmanız gerekmez. Bu yazıda, otobiyografi nedir, etkili bir otobiyografi nasıl yazılır, otobiyografi örnekleri ve daha fazlasını bulabilirsiniz…

Otobiyografi Nedir?

Otobiyografi diğer adıyla özyaşam öyküsü, kişinin kendi hayat hikayesini anlattığı edebi bir türdür. Bu tür, genellikle doğumdan başlayarak yazarın hayatındaki önemli olayları, ilişkileri, başarıları ve zorlukları içeren bir nevi kişisel bir belgeseldir. Otobiyografik eserler, yazarın kişisel bakış açısını ve duygusal deneyimlerini yansıtır. 

Bazı insanlar sadece yazmaktan keyif aldıkları için bir otobiyografi yazarken, bazıları da hayat hikayelerini ve deneyimlerini gelecek nesillere aktarmak için bunu yapar. Yaşamlarını belgelemek isteyen birçok kişi ise, bir otobiyografi oluşturmanın ortalama bir insan için çok zor olacağından korkarak bu düşünceden uzak durur. Hayatınızın bir otobiyografiyi hak edecek kadar önemli detaylar içermediğini düşünüyorsanız, bunun için endişelenmeyin. Otobiyografinizi yazmak için motivasyonunuz ne olursa olsun aşağıdaki ipuçları başlamanıza yardımcı olabilir!

Otobiyografi Nasıl Yazılır? Otobiyografi Yazma İpuçları

Otobiyografi yazmak, dikkatlice planlanmış bir süreç gerektirir. Bunun için aşağıdaki adım adım rehberden faydalanabilirsiniz:

1. Amacınızı Belirleyin

Öncelikle, otobiyografi yazmadan önce amacınızı belirlemelisiniz. Neden otobiyografi yazmak istediğinize karar verin. Kendinize şu soruları sorun:

• Neden otobiyografi yazmak istiyorum?
• Kimlere hitap etmek istiyorum?
• Hangi mesajı vermek istiyorum?

Amacınızı belirledikten sonra, otobiyografi yazarken odaklanmanız gereken noktaları daha iyi anlayabilirsiniz.

2. Diğer Otobiyografileri Okuyun

Otobiyografinizi nasıl yazacağınız hakkında fikir edinmenizin en iyi yollarından biri, mevcut popüler otobiyografileri okumaktır. Örneğin Benjamin Franklin, Katharine Hepburn, Maya Angelou, Nelson Mandela ve Billy Graham oldukça etkileyici otobiyografiler yazdılar. Bir otobiyografinin nasıl yazılacağına dair örnekleri sporcuların, büyük liderlerin, sanatçıların, doktorların, işçilerinin, şarkıcıların, oyuncuların ve daha birçok kişinin hikayelerinde bulabilirsiniz. 

Size ilham veren bir kategori veya kişi seçin ve hayat hikayelerini nasıl paylaştıklarına dair örnekleri inceleyin. Farklı yazı stillerini okumak, kendi hikayenize en uygun otobiyografiyi nasıl yazacağınıza dair daha iyi bir fikir edinmenize de yardımcı olabilir.

3. Temel Temaları Belirleyin

Yazacağınız otobiyografiyi temel temalar etrafında organize edin. Bu temalar, yaşamınızın belirli dönemlerini veya deneyimlerinizi vurgulayabilir. Örneğin, aile, kariyer, aşk, kayıplar veya başarılar gibi temalar seçebilirsiniz.

4. Kapsamlı Araştırma Yapın

Otobiyografinizi yazmadan önce, yaşadığınız olayları hatırlamak ve detayları hatırlamak için kapsamlı araştırma yapmanız gerekir. Bu araştırma süreci, aile bireyleri, arkadaşlar ve akrabalarla konuşmayı, fotoğraflara bakmayı ve günlükleriniz ve mektuplarınız gibi kişisel belgeleri okumayı içerebilir.

5. Hedef Kitlenizi Belirleyin

Otobiyografi yazma sürecindeki bir sonraki adım, okuyucularınızın kim olacağını belirlemektir. Torunlarınıza bir hatıra bırakmak için hayat hikayenizi yazıyorsanız, kelime seçimleriniz ve üslubunuz genel okuyucu için yazdığınızdan büyük ölçüde farklı olacaktır. Aile üyeleri için yazmak, tanıdık ortamları ve insanları tanımlarken daha az ayrıntı gerektirir. Bunun yerine, olaylarla ilgili kendi anılarınızı ve bakış açınızı sağlayın ve aile üyelerinin henüz bilmediği ilginç gerçekleri ve anekdotları eklemeye çalışın.

Arkadaş ve aile grubunuzun dışındakiler, hikayenizdeki olayları ve karakterleri kavramak için daha detaylı bir anlatıma ihtiyaç duyacaklar. Bu insanları ve olayları bir yabancıya nasıl tarif edeceğinizi düşünün.

6. Planlama Yapın

Otobiyografinizi planlamak, yazma sürecini daha kolay hale getirebilir. İlk olarak, bir konu listesi hazırlayın. Bu konu listesi, yaşamınızdaki önemli olayları, başarıları, zorlukları ve öğrendiğiniz dersleri içermelidir. Daha sonra, bu konuları bir araya getirerek bir anlatı yapısı oluşturun.

7. Temel Bir Konseptiniz Olsun

Birçok büyük otobiyografinin merkezi bir fikri vardır. Sevgi, inanç, zorlukların üstesinden gelme, yoksulluk, zenginlik, yaşamdan edinilen deneyimler vs. Yaşam hikayenizin odağı nedir? Tekrar eden bir ana tema belirlemek, otobiyografiniz boyunca süreklilik ve ilgi uyandırmanıza yardımcı olacaktır.

Hayatınızdaki tüm farklı dönemleri düşünün. Yıllardır görmediğiniz uzun zamandır unutulmuş olayları ve insanları hatırlayabilir veya bunları bir araya getirirken anılarınızda yeni anlamlar keşfedebilirsiniz. Aile fotoğraflarına bakmak ve ebeveynler, büyükanne ve büyükbabalar, eşiniz ve eski arkadaşlarınızla konuşmak, ayrıntılar ve eğlenceli hikayelerle zengin olan önemli olayları hatırlamanıza yardımcı olabilir. Günlükler, mektuplar ve hatta e-postalar hatırlamanıza yardımcı olabilir. Mümkün olduğunca yazılarınıza beş duyunuzu dahil edin. Zengin içerikli bir otobiyografi, okuyucularınız için heyecan yaratır.

8. Hikayenizi Düzenleyin

Okuyucu ile yolculuğunuzun nerede başlayacağını belirleyin. Doğumunuzla mı başlayacaksınız yoksa çocukluğunuzu atlayıp ilk gerçek aşkınızla mı başlayacaksınız? Bazı yazarlar hikayelerini çocukluklarından günümüze kadar kronolojik olarak listelemeyi seçerken, diğerleri kitaplarını temalara veya önemli olaylara göre düzenlemeyi tercih ediyor.

Hangi formatı seçerseniz seçin, yazılı bir taslağa sahip olmak organize olmanıza yardımcı olacaktır. Bazı yazarlar, indeks kartlarına not yazmaktan ve bunları bir tarif kutusu içinde düzenlemekten yararlanır. Diğerleri bir bilgisayarda notları ve fikirleri derlemeyi tercih eder.

Her tür yazıda olduğu gibi, doğru yolda olmanıza yardımcı olacak bir haftalık hedefin yanı sıra kesin bir başlangıç ​​tarihi belirlemek önemlidir. Belirli bir günlük kelime sayısı ayarlayın veya haftada bir bölüm yazmayı planlayın. İlk taslağın tamamlanmasını istediğiniz bir tarih belirleyin.

9. Dürüst Olun

Otobiyografi yazarken dürüst olmak önemlidir. Kendinize karşı dürüst olun ve okuyucularınıza gerçekleri anlatın. Yalan söylemek veya hikayenizi abartmak, okuyucularınızın güvenini kaybetmenize neden olabilir.

10. Kişisel Bir Tarz Kullanın

Otobiyografi yazarken, kendinize özgü bir tarz kullanmanız önemlidir. Bu, kişiliğinizi yansıtacak ve okuyucularınızın sizi daha iyi tanımasına yardımcı olacaktır. Kişisel bir tarz kullanmak ayrıca otobiyografinizi diğer otobiyografilerden farklı kılacaktır.

11. Odağınızı Koruyun

Her gün yazmak için sessiz bir zaman bulun – anılarınızda kaybolabileceğiniz ve düşüncelerinizin parmak uçlarınızdan akmasına izin verebileceğiniz bir zaman. Bazı yazarlar sabahın erken saatlerini tercih ederken, diğerleri gece geç saatlerde daha iyi yazar. Programınıza uyan bir zaman bulun ve hikayenizi yazmak için düzenli bir zaman belirleyin.

Çalışma alanınızı aile fotoğrafları, ilham verici sözler ve en sevdiğiniz müzikler gibi öğelerle çevrelemek faydalı olabilir. Zaman ilerledikçe neden otobiyografinizi yazdığınıza odaklanmak zor olabilir. Hayat hikayenizi yazmak için ilhamı tanımlayan bir görev ifadesi yazın ve motivasyonunuzda bir düşüş hissettiğinizde ona başvurun.

12. Merak Uyandırarak Detaylandırın

Belirli bir durumu veya olayı yazdıktan sonra geri dönün ve yazdıklarınızı yüksek sesle okuyun. Çok fazla ayrıntıyla tıkanmış tuhaf ifadeleri veya cümleleri kontrol edin. Hikayeniz okuyucuyu bir sahneden diğerine sorunsuzca hareket ettirmelidir. Gereksiz kelimeleri ve aşırı uzun cümleleri kesmek, yazınızın kesintiye uğramadan akmasına yardımcı olabilir. Yazınız açıklayıcı ve akıcı olmalıdır. Bunu yapmanın en iyi yolu, sözlerinizle “zihinsel bir resim çizmektir”. 

13. Kişisel dokunuşlar ekleyin/Duygusal Bağlantı Kurun

Otobiyografinizi kişisel dokunuşlarla zenginleştirmek, okuyucularınızın size daha yakın hissetmesine yardımcı olacaktır. Anılarınızı daha canlı hale getirmek için fotoğraflar, mektuplar ve diğer belgeler kullanabilirsiniz.

Otobiyografinizde duygusal bir bağlantı kurmak, okuyucuların hikayenize daha fazla katılımını sağlar. Kendi zorluklarınızı ve zaferlerinizi paylaşarak, okuyuculara yaşadıklarıyla ilişki kurma fırsatı verin.

14. Kişisel Gelişimi Vurgulayın

Otobiyografinizdeki kişisel gelişim ve öğrenme süreçlerinizi vurgulayın. Hayatınızdaki dönüm noktalarını ve bu noktalardan elde ettiğiniz dersleri paylaşarak, okuyuculara ilham verin.

15. Yazma Araçlarını Kullanın

Zorlandığınızı fark ederseniz, otobiyografi şablonları yardımcınız olabilir. Ayrıca, iyi bir sözlük, eş anlamlılar sözlüğü ve kelime işlem programı da bir otobiyografi yazarken vazgeçilmez araçlardır. Ancak okuyucularınızı etkilemek için büyük veya karmaşık kelimeler kullanmayın – bunun yerine hikayenizi anlatmanıza en iyi yardımcı olacak dili seçin.

Çalışmanızı düzenlemek ve iyileştirmek, profesyonel bir yazar için bile zor bir süreç olabilir. Arkadaşlarınızın ve ailenizin bir taslağı okumasını isteyebilirsiniz – önerileri otobiyografinizi daha kolay bitirmenize yardımcı olabilir. Ayrıca, kaçırdığınız yazım ve dilbilgisi hatalarını bulabilirler. Yazar olarak önerilen değişiklikleri yapmanız gerekmediğini unutmayın – son söz sizindir. Çalışmanızı birkaç hafta bir kenara ayırıp sonra yeni gözlerle okumak da ortaya iyi bir otobiyografi çıkarmanıza yardımcı olabilir.

Otobiyografi Türleri

Otobiyografiler farklı amaçlarla yazılabilir ve farklı tarzları içerebilir. Bazı yaygın otobiyografi türleri şunlardır:

1. Klasik Otobiyografi: Bu tür otobiyografi, yazarın hayatı hakkında kapsamlı bir anlatım sunar. Genellikle yazarın çocukluğundan başlayarak yetişkinliğine kadar yaşadığı deneyimler, zorluklar, başarılar ve başarısızlıklar hakkında detaylı bilgi içerir.
2. Tematik Otobiyografi: Bu tür otobiyografi, yazarın hayatındaki belirli bir tema veya konu etrafında odaklanır. Örneğin, yazarın kariyeri, ilişkileri veya seyahatleri hakkında yazabilirler.
3. Hafıza Otobiyografisi: Bu tür otobiyografi, yazarın hatırladığı anılarına dayalı olarak yazılır. Yazar, özellikle çocukluk anılarını veya belirli bir dönemi hatırlamak için çaba gösterir.
4. Mektup Otobiyografisi: Bu tür otobiyografi, yazarın hayatını, başkalarına yazdığı mektuplara dayanarak anlatır. Yazarın mektupları, okuyucuya hayatı hakkında bir iç görü sunar.
5. Otobiyografik Roman: Bu tür otobiyografi, yazarın hayatı hakkında kurgusal bir anlatım sunar. Yazar gerçek olayları roman formatında anlatarak, hayatının belirli yönlerini değiştirebilir veya dramatize edebilir.

Otobiyografi Örnekleri

Otobiyografi yazarken, diğer otobiyografi örneklerine bakmak ilham verebilir. Aşağıdaki otobiyografi örnekleri farklı tarzlarda yazılmıştır:

• “Benim Hayatım” – Bill Clinton: Bill Clinton’ın “Benim Hayatım” adlı otobiyografisi, Amerika Birleşik Devletleri’nin 42. başkanının hayatını anlatıyor. Kitap, Clinton’ın çocukluğundan başlayarak politik kariyeri ve başkanlık yıllarına kadar uzanan hayatını anlatıyor.
• “Ekmek Teknesi” – Orhan Kemal: Türk edebiyatının önemli yazarlarından Orhan Kemal’in “Ekmek Teknesi” adlı otobiyografisi, yazarın çocukluğundan itibaren yaşadığı zorlukları ve hayatını anlatıyor. Kitapta yoksulluk, ayrımcılık, işçi sınıfı mücadelesi gibi konular ele alınıyor.
• “Doğanın Çocuğu” – Steve Jobs: Apple’ın kurucusu Steve Jobs’un otobiyografisi “Doğanın Çocuğu”, Jobs’un özel hayatını ve kariyerini anlatıyor. Kitapta, Jobs’un gençlik yıllarından başlayarak Apple’ın kuruluşu ve başarısı gibi konular ele alınıyor.
• “Hepsi Benim Yüzümden” – Ece Temelkuran: Gazeteci ve yazar Ece Temelkuran’ın otobiyografisi “Hepsi Benim Yüzümden”, yazarın çocukluk yıllarından başlayarak gazetecilik kariyeri ve yazarlık sürecini anlatıyor. Kitapta, toplumsal ve siyasal konular da ele alınıyor.
• “Yıllar” – Gülsüm Cengiz: Gülsüm Cengiz’in “Yıllar” adlı otobiyografisi, yazarın çocukluğundan itibaren yaşadığı zorlukları, evliliğini ve çocuklarını anlatıyor. Kitapta, aile yaşamı, kadınların hayatta karşılaştığı zorluklar gibi konular ele alınıyor.

Otobiyografi, hayatınızı anlatmanın harika bir yoludur. Kendinizi ve yaşadıklarınızı anlatarak, hem kendinize hem de başkalarına ilham verebilirsiniz. Otobiyografi yazarken, konuyu daraltmak, yaratıcı olmak, basit bir dil kullanmak ve kendinize zaman tanımak önemlidir. Editör yardımı almak da otobiyografinizin daha iyi bir şekilde okunmasına yardımcı olabilir.

Sıkça Sorulan Sorular

1. Otobiyografi neden önemlidir? Otobiyografi, bir insanın hayatını anlatması ve başkalarına ilham vermesi için harika bir yoldur. Ayrıca, kendinizi daha iyi tanımanıza ve hayatınızda neleri değiştirebileceğinizi anlamanıza yardımcı olabilir.
2. Otobiyografi yazarken nelere dikkat etmeliyim? Otobiyografi yazarken konuyu daraltmak, yaratıcı olmak, basit bir dil kullanmak ve kendinize zaman tanımak önemlidir. Ayrıca, editör yardımı almak da otobiyografinizin daha iyi bir şekilde okunmasına yardımcı olabilir.
3. Otobiyografi yazmak için kaç sayfa gerekir? Otobiyografi yazmak için belirli bir sayfa sayısı yoktur. Otobiyografinizde anlatmak istediğiniz konuya bağlı olarak, sayfa sayısı değişebilir.
4. Otobiyografi ile biyografi arasındaki fark nedir? Otobiyografi, bir kişinin kendi hayatını anlattığı yazılı eserdir. Bu eserlerde yazar, kendi hayat hikayesini anlatırken, deneyimlerini, duygularını, düşüncelerini ve yaşadığı olayları aktarır. Biyografi ise bir kişinin hayatını başkasının yazdığı eserdir. Biyografi yazarı, kişinin hayatını araştırır ve kaynaklardan bilgi toplar. Bu bilgileri kullanarak kişinin hayat hikayesini, yaşadığı olayları, başarılarını, zorluklarını ve kişisel özelliklerini anlatır.
5. İlk otobiyografi nedir? İlk otobiyografi olarak kabul edilen eser “İtiraflar” ya da “Confessions” olarak da bilinen Saint Augustinus’un eseridir. Bu eser, 397 ile 398 yılları arasında yazılmış ve Augustinus’un hayat hikayesini ve Hristiyanlık inancına olan dönüşümünü anlatmaktadır. Augustinus’un bu eseri, otobiyografi türünde ilk ve en önemli eser olarak kabul edilmektedir.